Define Arama İzni Nasıl ve Nereden Alınır?

Yüzyıllar boyu yeraltında gömülü olan gizli hazinelerin çoğu parasal değerlerinin yanı sıra büyük bir kültürel öneme sahip olduğu anlaşılmıştır. Ülkenin çıkarlarını korumak ve halkın kültürel mirasına sahip çıkmak için hazinelerin aranmasına yönelik bazı kurallar bulunmaktadır.  Bu makalede define arama kuralları, Define Arama İzni Nasıl ve Nereden Alınır? Gibi konulara değineceğiz. Bu bilgilerin devamı için yazıyı okumaya devam edebilirsiniz.

Define Avcılığı

Bir define, sahibi bilinmeyen para, değerli taşlar veya değerli işlenmiş metal (sikke, levha, külçe vb. şeklinde) olarak tanımlanır. Yakın tarihli eski madeni paralar, yeri belirlenebilir mineraller veya arkeolojik kaynaklarda define sayılabilir. Böyle bir definenin aranması bir izinle yetkilendirilmelidir. Define arama İzin Belgesi başvuruları, duruma göre değerlendirilir. İzinler belirli gün sayısı için verilir ve define arana saha denetime tabi tutulur.

Define Arama İzni

2863 sayılı Kültür ve Tabiat varlıklarını koruma kanununa göre değine yönetmeliği çerçevesinde koyulan kurallara uygun define arama izni verilebilir. Define aramak isteyen kişiler define aramak için bulundukları yerin müze müdürlüğüne izin için bir dilekçe yazmaları gerekir. Yazılan bu dilekçede olması gerekenler şunlardır:

• Define arama amacı belirtilmeli
• Define aranacak yerin açık adresi (il, ilçe, köy, mahalle, sokak ve ev numarası) bildirilmeli
• Define aranacak yerin tapulu-tapusuz olması, meskun-gayrimeskun veya ekili-dikili olması durumunu bildirilmeli

Alınan dilekçe sonrası Müze Müdürlüğü bazı incelemeler yapacaktır. Bu incelemeler arasında hazine aranacak bölgenin mezarlık yada sit alanında bulunma durumu ve aramaya uygun koşulların olup olmadığı yer almaktadır. Bu koşullar bakımında bir sakınca bulunmayan bölge için arama izni ruhsatı verilmektedir. Verilen izin ruhsatının geçerliliği 1 yıldır ve define arama işlemi aralıksız en fazla 1 ay yapılabilir.  Hava durumu ve tabiat olaylarından dolayı bu süre içinde bitirilmeyen define araması bir defaya mahsus 1 ay kadar uzatılabilir.

Define Arama İzni İçin Başvuruda Gerekli Belgeler

Müze Müdürlüğü tarafından yapılan incelemeler sonucunda define aranacak bölgede mezarlık yada sit alanı bulunmadığı anlaşılınca onay kararı verilir. Bu karardan sonra define arama amacıyla başvuran kişiden bazı belgeler istenmektedir. İstenen bu belgeleri şunlardır:

• Define aranacak bölgenin teknik bakımdan bilgili bir personele çizdirilmiş ve Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğü tarafından onaylanmış bir krokisi.
• Krokisi çıkarılması mümkün olmayan yerlerde (örneğin ev gibi) ada, çap numarası ve parsel gibi detayların kat planı.
• Define aranacak bölgenin uzak ve yakın olmak şartıyla çekilmiş net fotoğrafları.
• Define aranacak yerin sahibi varsa, sahibinden alınmış noter onaylı muvafakatname.
• Define araması yapılacak yerin yerleşim merkezlerine yakın olması ve çevresine zarar verebilme ihtimaline karşı yetkili kurumlar tarafından aramaya engel teşkil edebilecek bir unsurun olmadığına dair onay yazısı
• 2014 yılında yayınlanan Çevresel Etki Değerlendirmesi Yönetmeliği kapsamında hazırlanan rapor bulunmalıdır.

Arama Sonucu Bulunan Define Kimin Olur?

Define Arama İzni Nasıl ve Nereden Alınır? sorusu kadar merak edilen diğer bir soruda definenin kimin olacağıdır. Define araması sonucu çıkan değerli eşyalar Bakanlığın yetkilendirdiği bir heyet tarafından inceleneceklerdir. Bu inceleme sonucunda buluntular Maliye Bakanlığına devredilecektir. Buluntuların değerleri Maliye Bakanlığı tarafından tespit edilecektir. Bu tespit sonucunda define Devletin hazinesi olan bir arsada bulunduysa %50 si define arayan kişiye verilecektir. Ancak bulunana define bir kişinin arsasından çıktıysa bu durumda %40 kadarı define arayan kişiye, %10 kadar arazinin sahibine verilecektir.